Μεταναστευτική κρίση στο Κονγκό, New York Times 27/10/2008 kai Financial Times 2/11/2008

Η παραπάνω φωτογραφία δημοσιεύτηκε ηλεκτρονικά από την εφημερίδα New York Times και παρουσιάζει τη φυγή προσφύγων από τη Kimumba -βρίσκεται βόρεια από τη Γκόμα καθώς εκεί συνέβησαν εμφύλιες διαμάχες μεταξύ κυβερνητικών στρατευμάτων και ανταρτών. Η εφημερίδα, εστιάζει στις συγκρούσεις των κυβερνητικών στρατευμάτων με τα στρατεύματά του στρατηγού Nkunda ο οποίος ισχυρίζεται πως πολεμάει για τη προστασία της φυλής Tutsi μετά τη περίφημη σφαγή της Ρουάντας το 1994 όπου σφαγιάστηκαν από τη πλειονότητα της φυλής Χούτου. Οι Τούτσι κατάγονται από τη Ρουάντα και από το Κονγκό, και έτσι ο στρατηγός χρησιμοποιεί τη πρόφαση πως πολεμά για τη προστασία της φυλής καταδιώκοντας αντάρτες της φυλής Χούτου οι οποίοι είχαν καταφύγει στα εδάφη του Κονγκό μετά τη σφαγή. Έτσι, λοιπόν η εφημερίδα αποδίδει τη κατάσταση των προσφύγων ως αποκλειστική συνέπεια των εμφυλίων διαμαχών μεταξύ των φυλών- με αυτόν τον τρόπο θα λέγαμε παρουσιάζεται το στερεότυπο του άλλου, που συνδέεται με εκείνου του άγριου, του απολίτιστου, του πολεμοχαρή που αδυνατεί να λήξει αυτές τις αιματηρές διαμάχες με πολιτισμένο τρόπο και καταφεύγει σε αγριότητες προκαλώντας τέτοιες συνέπειες- μετακίνηση πληθυσμών , πρόσφυγες που δεν έχουν που να πάνε.
Η εικόνα που παρουσιάστηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα αλλά και οι παραπάνω, απεικονίζουν ανθρώπους, παιδιά, γυναίκες ,αμάχους πληθυσμούς οι οποίοι μέσα στον εμφύλιο σπαραγμό αναγκάστηκαν να μετακινηθούν και να βιώσουν τη προσφυγιά στον ίδιο τους τον τόπο. Οι άνθρωποι αυτοί παρουσιάζονται σαν να μην ανήκουν πουθενά, σαν έρμαια και άβουλα θύματα της αγριότητας των βαρβάρων . Δυστυχώς, όσο και αν μας θλίβει, αυτή είναι η πραγματικότητα όπως απεικονίζεται στις φωτογραφίες μέσα από τα τρομαγμένα, χωρίς ελπίδα βλέμματα που φαίνεται να αναζητούν μάταια μια σωτηρία. Η φωτογραφία προσδίδει στο θέμα της εφημερίδας συγκινησιακή φόρτιση και προκαλεί το μάτι του αναγνώστη να διαβάσει το υπόλοιπο άρθρο, θα λέγαμε χρησιμοποιεί την ηδονοβλεπτική τάση του αναγνώστη προκειμένου να προκαλέσει το ενδιαφέρον- καθώς τέτοιες εικόνες δεν είναι δυνατόν να περάσουν απαρατήρητες. Ωστόσο, πέρα από τη δραματικότητα σαν συναίσθημα των αναγνωστών, προκαλείται επίσης, η κυκλοφορία και η διάδοση της εφημερίδας- κάτι που μάλλον ενδιαφέρει περισσότερο τους συντάκτες της..

Ακόμη, μέσα από τις φωτογραφίες η αναπαράσταση των μετακινούμενων πληθυσμών γίνεται με τρόπο ασυναίσθητο βάση της εδραιωμένης δυτικοκεντρικήςαντίληψης για την έννοια του χώρου . Στη δυτική αντίληψη ο χώρος ανήκει σε κάποιον από γενιά σε γενιά και εδραιώνεται μέσα από τα έθιμα και τη κληρονομιά τους. Καθώς, αντικρίζουμε αυτές τις εικόνες, μέσα μας σπάει ο συνδετικός κρίκος που περιλαμβάνει τη καταγωγή- έθιμα- συνέχεια, την αντίληψη μας για την ενότητα του έθνους κράτους και σαν αποτέλεσμα οι άνθρωποι της φωτογραφίας εκτός ότι κουβαλάνε τον εκνευριστικό για αυτούς φαντάζομαι οίκτο που νοιώθουμε κοιτάζοντας τέτοιες φωτογραφίες, παρουσιάζονται πάλι σαν τους άλλους, αυτούς που ανήκουν σε μια διαλυμένη ενότητα, οι άγριοι που δεν μπορούν να συμβιώσουν και να ανήκουν κάπου.

Ένα άλλο θέμα, στο οποίο εστιάζει περισσότερο η εφημερίδα, αφορά τον ρόλο του ΟΗΕ και τη προσπάθεια του να συμβάλλει σε μια ειρηνική επίλυση των διαφορών στο εσωτερικό του Κονγκό. Οι δυνάμεις του ΟΗΕ παρουσιάζονται στο συγκεκριμένο άρθρο ανίσχυρες και ανίκανες να επιτελέσουν το καθήκον τους καθώς μάλιστα ένας Ισπανός στρατηγός , ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τη διατήρηση της ειρηνευτικής αποστολής παραιτήθηκε. Ο ΟΗΕ παρουσιάζεται αδύναμος να επιτελέσει το καθήκον του ενώ όπως αναφέρεται στο άρθρο ακτιβιστές από το Κονγκό προενέβησανσε διαδήλωση κατά του οργανισμού, ο οποίος έληξε με βίαιες συγκρούσεις και λιθοβολισμούς αυτοκινήτων του ΟΗΕ ενώ υπάρχουν πιθανές αναφορές δολοφονίας δύο διαμαρτυρόμενων από τον οργανισμό. Ο ΟΗΕ, θα μπορούσαμε να πούμε, πως αντιπροσωπεύει τα δυτικά κράτη και τη εμπλοκή τους σε αυτό το ζήτημα και παρ' όλου που δεν προσπαθεί το άρθρο να καλύψει τις αδυναμίες να φέρει εις πέρας το έργο του , καταλαβαίνουμε πως αν γινόταν να μοιράσουμε ρόλους σε αυτή την ιστορία ο ΟΗΕ θα παρουσιαζόταν με όλη την αίγλη της δυτικής ανωτερότητας, ως ο σωτήρας των άλλων, των ξένων, των κατώτερων. Βέβαια, παρουσιάζεται τελικά ανίσχυρος καθώς δεν αποκρύπτεται από την εφημερίδα πως ο πληθυσμός είναι εξαγριωμένος με την ανικανότητα του αλλά τελικά, μέσα από τη διαδήλωση των ακτιβιστών εξισορροπούνται θα λέγαμε για άλλη μια φορά οι ρόλοι περί ανωτερότητας- κατωτερότητας, της δύσης από τη μια και των "άλλων" από την άλλη, καθώς οι διαδηλωτές παρουσιάζονται βίαιοι, ενώ η έρευνα για τις απώλειες δύο ακτιβιστών από τον οργανισμό διατυπώνεται στην εφημερίδα ως "unconfirmed", δηλαδή η πληροφορία δεν είναι σίγουρα επιβεβαιωμένη.

Βέβαια, σε αυτό το άρθρο γράφει και ανταποκριτής από το Ναΐρόμπι, της Κένιας και θα μπορούσαμε να πούμε πως με αυτό τον τρόπο υπάρχει κάποια πολυφωνία, καθώς ο δημοσιογράφος καταγράφει "εκ των έσω". Ωστόσο, θα πρέπει να διερωτηθούμε κατά πόσο, οι πληροφορίες είναι αντικειμενικές και κατά πόσο φιλτράρονται από τη κυρίαρχη εξουσία που καθορίζει κάθε λόγο- και τον δημοσιογραφικό.

Στο άρθρο της ηλεκτρονικής εφημερίδας, Financial Timesπαρουσιάζονται παρόμοια τα γεγονότα αποδίδοντας τα αίτια σε εσωτερικές διαμάχες, παρουσιάζοντας για άλλη μια φορά τον αιμοδιψή στρατηγό Nkunda ο οποίος θεωρείται πως συνεργάζεται με τη Ρουάντα εναντίον του Κονγκό, κατά τα λεγόμενα του υπουργού των εξωτερικών του Κονγκό. Επίσης, στο άρθρο, αναφέρεται η αποστολή των απεσταλμένων από Αγγλία και Γαλλία ώστε να βοηθήσουν να εξισορροπηθεί η κατάσταση της κρίσης. Για άλλη μια φορά αυτό μας παραπέμπει στη διανομή ρόλων που ανέφερα παραπάνω.

Αυτό που είναι σημαντικό και στις δύο εφημερίδες είναι το γεγονός πως αποδίδουν την ευθύνη της κρίσης αποκλειστικά στις φυλές, ενώ οι απεσταλμένοι (Γάλλοι και Άγγλοι) παρουσιάζονται σαν σωτήρες που θα δώσουν τη λύση, παραβλέποντας το γεγονός πως οι σημερινές συνθήκες δεν είναι ξαφνικές απόρροιές των σημερινών διαμαχών αλλά έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης και δυτικά κράτη για αυτή τη κατάσταση. Ιστορικά, η εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πόρων του Κονγκό, γινόταν τη περίοδο της αποικιοκρατίας από το Βέλγιο ενώ όταν ο Καμπυλά ανέτρεψε τη δικτατορία του Μομπότου με τη βοήθεια της Ουγκάντα και της Ρουάντας, τότε ο στρατός των συμμάχων δεν αποσύρθηκε αλλά εδραιώθηκε και σιγά σιγά άρχισε να απομυζεί τον πλούτο του Κονγκό. Πίσω από τη Ρουάντα και την Ουγκάντα, κρύβονται οι δυνάμεις της Αμερικής και της Αγγλίας οι οποίες τους στήριζαν οικονομικά και πολιτικά προκειμένου να εξασφαλίσουν πρόσβαση στον πλούτο του Κονγκό. Έτσι, γίνεται κατανοητό πως ο πόλεμος και όλες οι συνέπειες του ανακυκλώνονται συνεχώς μέσα σε ένα πλαίσιο συμφερόντων που ξεκινά από τα κυρίαρχα πιόνια, την Αμερική και την Αγγλία, εξαπλώνεται στη Ρουάντα και καταλήγει μέχρι τη φιγούρα του αιμοδιψή στρατηγού Nkunda...

Ακόμα, σχετικά με το βίντεο αποκαλύπτεται ο πλούτος του Κονγκό μέσα από τα ορυχεία στο Κίεβο που παράγουν ορυκτά, ένα από τα πιο σημαντικά αποτελεί το κολτάν, το οποίο χρησιμοποιείται για τη κατασκευή κινητών και υπολογιστών. Οι πολυεθνικές εξαγοράζουν άμεσα τα ορυχεία που ελέγχουν οι τοπικές πολιτοφυλακές - από αυτό καταλαβαίνουμε την εκμετάλλευση των πόρων του Κονγκό από τη δύση που προαναφέραμε. Βέβαια, είναι γνωστό πως η Αφρική χρησιμοποιήθηκε κατά την αποικιοκρατία με παρόμοιους τρόπους και πολλά μέρη της έχουν αποζυμηθεί μέσω δυτικών ενεργειών, μια και η έννοια του κέρδους αποτελεί δική τους εφεύρεση.

Τέλος, παραθέτω τη παραπάνω φωτογραφία, καθώς θεωρώ πως αυτή η αυθόρμητη πόζα περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω χωρίς να χρειάζεται να πούμε τίποτα περισσότερο. Τα πιο αθώα μάτια αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις καθημερινά ενώ όσοι εμπλέκονται και έχουν στα χέρια τους τις εξουσίες καθορίζουν τα πάντα αδιαφορώντας για θανάτους των αμάχων και τους πληθυσμούς που δεν έχουν που να μείνουν στοχεύοντας αποκλειστικά στο κέρδος και στη δική τους ευημερία. Οι ίδιοι κατευθύνουν πολλές φορές τα ΜΜΕ προσπαθώντας να υπνωτίζουν συχνά τη μάζα τυπώνοντας διαρκώς παραποιημένες πληροφορίες ανάλογα με όσα επιδιώκουν. Έτσι, τα ζητήματα εξουσίας είναι πολύ σημαντικά ώστε να κατανοήσουμε αμερόληπτα τις συνθήκες πολέμου στο συγκεκριμένο θέμα αλλά και γενικότερα. Δυστυχώς, της περισσότερες φορές η μειονότητα δεν μπορεί να αρθρώσει λόγο μπροστά στην κυρίαρχη εξουσία και συχνά εκφράζεται μέσα από απεικονίσεις όπως οι παραπάνω φωτογραφίες και παρουσιάζεται διαρκώς θυματοποιημένη. Ωστόσο, όσο και αν επιφυλάσσομαι σχετικά με τη δραματικότητα των φωτογραφιών, θεωρώ πως η συγκεκριμένη κατέχει ένα όπλο πιο σημαντικό από αυτό της κάθε εξουσίας, καθώς απευθύνεται κατευθείαν στη καρδιά μας- και ίσως αυτό να είναι αρκετό για να ανατρέψει κάθε είδους εξουσίας, ακόμα και την πιο ισχυρή...

YouTube - In Focus: Congo's Bloody Coltan

YouTube - In Focus: Congo's Bloody Coltan: "Added"

Σχολιασμός Ελεύθερου τύπου, ημ. έκδοσης 09/11/2008

Στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής που μας πέρασε η αγορά της συγκεκριμένης εφημερίδας στην τιμή των 4€ υπήρξε αρκετά δελεαστική καθώς περιείχε τη ταινία "Βασίλισσα"που είχα αμελήσει να δω αν και είχα ακούσει τα καλύτερα σχόλια. Ακόμα, στη διαφήμιση για τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας είχαν προβάλλει μια προσφορά για όσους θα τον αγόραζαν - πιο συγκεκριμένα, το σλόγκαν ήταν κάπως έτσι : " οι 300 πρώτοι κερδίζουν laptop και δωρεάν σύνδεση στο internet". Προσωπικά, θεωρώ αυτή τη διαφήμιση αρκετά προκλητική καθώς χρειάζομαι έναν φορητό υπολογιστή, διότι πολλές φορές λείπω τα σαββατοκύριακα και τώρα τελευταία θα έλεγα ότι έχω πάθει κάποια εξάρτηση με το internet! Έτσι, σαν απλή αναγνώστρια και καταναλώτρια της εφημερίδας αυτό που με προσέγγισε πρώτα ήταν οι προσφορές τις και όχι τα ίδια τα θέματά της- που βασικά είναι και ο στόχος ύπαρξης της! Βέβαια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι όσο πιο αδαής και αφελής είναι κάποιος τόσο περισσότερο θα αγόραζε μια εφημερίδα για τα διαφημιστικά της παρά για τα θέματά της ωστόσο από την άλλη, η ίδια η αγορά του τύπου βρίσκεται σε έντονο ανταγωνισμό ώστε οι διάφορες προσφορές καθώς και τα διαφημιστικά ( dvd , περιοδικά) κτλ να αποτελούν αναγκαίο συμπλήρωμά της. Ιδιαίτερα, τα σαββατικύριακα θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τα διάφορα μαγαζιά Τύπου με τους πάγκους με εφημερίδες ,σαν τους πάγκους από τα παζάρια, όπου εκτίθενται πολλαπλά αντικείμενα ( ταινίες, μουσικά dvd, περιοδικά) και κάποιος διαλέγει με βάση αυτά και όχι τις θεματικές των εφημερίδων οι οποίες πολλές φορές δεν είναι δυνατόν να διαβαστούν, καθώς καλύπτονται από τα αντικείμενα που ανέφερα.

Έτσι, στην πρώτη φυλλάδα της εφημερίδας στην κεφαλή τοποθετούνται τα διαφημιστικά ( το laptop και δύo dvd ένα παιδικό και της ταινίας) και από κάτω στο κέντρο ακολουθεί με έντονα μαύρα γράμματα η πρόταση :" Ο τρόμος είναι εδώ!" και μετά με πιο μικρά αλλά εξ ίσου έντονα : "Μαύρο" βλέπουν το μέλλον οι 9 στους 10 Έλληνες". Αυτή η είδηση καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της φυλλάδας και εκφράζει τη δυσαρέσκεια των Ελλήνων σχετικά με την οικονομική κρίση - επίσης συνοδεύεται και από μια δημοσκόπηση που εκφράζει τις κομματικές προτιμήσεις των Ελλήνων . Αριστερά, δίπλα από αυτή τη είδηση ακολουθούν δύο μικρότερες, η μια αναφέρει τις εκλογές του Ομπάμα και συνοδεύεται από μια φωτογραφία του ίδιου του Προέδρου ενώ η άλλη που έχει το ίδιο μέγεθος, όπως η είδηση για τον Ομπάμα αναφέρει τον ρόλο των τραπεζών στο σχέδιο στήριξης. Αυτά τα θέματα, που επιλέχτηκαν ως πρωτοσέλιδο σχετίζονται με την επικαιρότητα - δηλαδή με την πρόσφατη εκλογή του Νέου προέδρου και την οικονομική κρίση η οποία έσκασε ξαφνικά σαν φούσκα και βομβαρδίζει τα κανάλια τις τελευταίες εβδομάδες. Ακόμα, στην κυρίαρχη πρόταση η βασική λέξη που επιλέγεται για την ενημέρωση του αναγνώστη είναι η λέξη τρόμος- πρόκειται για ουσιαστικό και αυτό σχετίζεται με τον επίσημο και σοβαρό τόνο που θέλει να δώσει η εφημερίδα. Το θαυμαστικό στο τέλος της πρότασης, εντείνει την ένταση και σηματοδοτεί πιο εύστοχα την ήδη φορτισμένη έννοια της λέξης τρόμος. Από κάτω, στο τέλος ακολουθούν κάποιες υποδεέστερες διαφημίσεις σχετικά με τον ΟΠΑΠ και τη Eurobank καθώς και την είδηση για την επιστροφή του λαικού τραγουδιστή Μητροπάνου, συνοδευόμενη από μία φωτογραφία του. Αυτές οι πληροφορίες, τοποθετημένες στο τέλος του πρώτου φύλλου θεωρούνται λιγότερο σημαντικές από τις παραπάνω - έτσι, από τη μια το μάτι του αναγνώστη πέφτει τελευταίο σε αυτές αλλά από την άλλη είναι επίσης κατανοητό πως σε σχέση με τη θεματολογία της υπόλοιπης εφημερίδας, επιλέχτηκαν να είναι στο εξώφυλλο- δηλαδή ορίστηκε από κάποιον πως η είδηση της επιστροφής του Μητροπάνου συνοδευόμενη με τη συγκεκριμένη λεζάντα : " η επιστροφή ενός μύθου" είναι ιδιαίτερα σημαντικό νέο.

Στη δεύτερη σελίδα, ακολουθεί μια παρουσίαση θεμάτων ποικίλης ύλης που υπάρχουν στην εφημερίδα ενώ στο κέντρο τοποθετείται ένα αρκετά ενδιαφέρον άρθρο με τίτλο : "H θέση μας", που περιλαμβάνει τη θέση της εφημερίδας σχετικά με την ανασφάλεια των πολιτών και τους τρόπου επίλυσης της από τη κυβέρνηση. Μέσα από αυτό το μικρό άρθρο πολλές φωνές - όσων δουλεύουν στον ΕΤ φαίνονται να ενώνονται σε μία θέση που επιζητεί την προάσπιση των συμφερόντων των πολιτών. Στο τέλος, ακολουθεί το μοναδικό χιουμοριστικό σκιτσάκι με λόγια σε όλη την εφημερίδα, όπου διακωμοδείται η συνεχόμενη αύξηση των τιμών και μέσα από τον συνδυασμό εικόνας και σχολίου αμβλύνεται η ένταση των προηγούμενων ειδήσεων χαλαρώνοντας έτσι, λίγο το μάτι του αναγνώστη που κινείται γρήγορα προς αναζήτηση της

πληροφορίας.

Οι θεματικές της εφημερίδας αποτελούνται από τα εξής : ΕΤ ΑΠΌΨΕΙΣ, ΕΤ- ΚΟΣΜΟ, ΕΤ- ΤΕΧΝΕΣ ( όπου περιλαμβάνεται αφιέρωμα στον λαϊκό τραγουδιστή ), ΕΤ- ΕΛΛΑΔΑ ( κάπως πιο ελεύθερα θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον), ΕΤ- ΣΠΟΡ- πιο συγκεκριμένα στην θεματική της πολιτικής υπάρχουν διάφορα θέματα τα όποια όπως παρατήρησα διαβάζοντας τα ακολουθούν μια αφηγηματική διαδικασία ( κάθε άρθρο εμφανίζεται σαν συνέχεια του προηγούμενου εμπλουτισμένο με περισσότερες λεπτομέρειες). Η σειρά, πιθανόν να είναι κατασκευασμένη και τοποθετημένη ώστε να φαίνεται σαν συνεχόμενη ροή πληροφοριών με τέτοιο τρόπο ώστε η ανάγνωση να αποτελεί μια ομαλή διαδικασία μέσα από την οποία το ένα θέμα συνδέεται συνεκτικά με το άλλο ( ελληνική πολιτική- ευρωπαϊκή πολιτική-ο ρόλος του Ομπάμα κτλ.) Ωστόσο, στην αρχή αυτής της ενότητας προτείνονται προφανώς οι τρεις πιο σημαντικές ειδήσεις κατά τους συντάκτες της εφημερίδας όπου μπορεί να ανατρέξει το βιαστικό μάτι του αναγνώστη παραβλέποντας την αφηγηματική σειρά που ανέφερα. Αυτές σχετίζονται, με τη κόντρα της Ντόρας- Αλογοσκούφη που συνοδεύεται από μια φωτογραφία της κ. Μπακογιάννη στην οποία το πρόσωπο της φαίνεται προβληματισμένο και σκεφτικό ( πιθανά μια τυχαία φωτογραφία που επιλέχτηκε ώστε να ταιριάζει με τη λεζάντα που ενημερώνει για τη κόντρα), μία είδηση για τη μονή Βατοπεδίου με μία συνοδευόμενη εικόνα και τέλος μια λεζάντα που σχετίζεται με τη σχέση Παπανδρέου- Βενιζέλου. Οι συγκεκριμένες ειδήσεις θεωρήθηκαν πιο αξιόλογες να τοποθετηθούν στη κεφαλίδα της ενότητας της Πολιτικής κατά πρώτον, διότι θεωρώ σχετίζονται με ζητήματα της επικαιρότητας ( το ζήτημα του Βατοπεδίου είναι κάτι που τώρα τελευταία προκαλεί έντονες συζητήσεις και ενδιαφέρον) ενώ οι κόντρες και οι ζήλιες στη πολιτική Βενιζέλος- Παπανδρέου, Ντόρα- Αλογοσκούφη φαίνεται πως προσελκύουν το ελληνικό κοινό περισσότερο! Σε αυτό το σημείο θα συμφωνήσω με τον κ. Μοσχονά πως το μάτι του αναγνώστη μιας εφημερίδας χαρακτηρίζεται από επιλεκτικότητα ενώ είναι βιαστικό και συχνά χρησιμοποιεί τη τεχνική του ξεφυλλίσματος- με βάση λοιπόν αυτό, μια εφημερίδα οφείλει να κεντράρει τα πιο έντονα, πιπεράτα νέα της προκειμένου να τα δώσει έτοιμα στον αναγνώστη και στη ταχύτητα της ανάγνωσης του. Επίσης, όπως συνεχίζει στο άρθρο του τα ΜΜΕ αποτελούν ένα σώμα προϋποθέσεων όπου η ενημέρωση είναι ασαφής και η πληροφορία επιτυγχάνεται μέσα από τη κριτική ματιά του αναγνώστη καθώς ο ίδιος είναι ήδη ενημερωμένος για όσα συμβαίνουν γύρω του. Ο αναγνώστης δεν είναι άβουλο υποκείμενο αλλά επαναπροσδιορίζει αυτά που διαβάζει, με βάση τις γνώσεις του. Έτσι, τα ΜΜΕ δεν μας πληροφορούν αλλά επιλέγουν τι θα μας δείξουν,ενώ εμείς με τη σειρά μας το επανεξετάζουμε με βάση την ενημέρωση και τη γνώση που διαθέτουμε.

Γενικότερα, θα έλεγα ο λόγος που χρησιμοποιείται σε αυτή την ενότητα είναι αντικειμενικός και φαίνεται να στοχεύει σε μια συνολική θεώρηση της πολιτικής πραγματικότητας ενώ εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον, δεν φαίνεται να αποσκοπεί προς κάποια ιδιαίτερη πολιτική κατεύθυνση ( μέσα στα άρθρα εκφράζεται η αδυναμία των δύο κυρίαρχων κομμάτων σε διάφορα ζητήματα, χωρίς κάποια ιδιαίτερη υπεράσπιση μιας πλευράς για παράδειγμα). Στην ενότητα ΕΤ- ΑΠΟΨΕΙΣ θα έλεγα ότι ο λόγος φαίνεται να είναι πιο ελεύθερος καθώς διάφοροι δημοσιογράφοι εκθέτουν τις απόψεις τους για ζητήματα πολιτικής εστιάζοντας ο καθένας σε όποιο θέμα φαίνεται να τον προτιμάει περισσότερο. Σε αυτές τις σελίδες βρήκα περισσότερο ενδιαφέρον, καθώς ο λόγος μου φάνηκε λιγότερο στημένος ενώ μέσα από τα σκιτσάκια των πορτραίτων του εκάστοτε δημοσιογράφου που συνοδεύουν το αντίστοιχο άρθρο γίνεται αντιληπτό ότι εκφέρεται η ατομική άποψη του κάθε δημοσιογράφου προκαλώντας έντονα συναισθήματα μέσα από την αυθεντικότητα του λόγου του αλλά ταυτόχρονα, χωρίς να οδηγούν σε κάποιο φανατισμό.

Οι διαφημίσεις σε όλη την εφημερίδα είναι διάσπαρτες και αφορούν ποικίλα θέματα. 'Έχουμε για παράδειγμα διαφημίσεις αυτοκινήτων, διαφημίσεις τραπεζών, προιόντων αλυσίδας super- market διαφήμισης μπαλέτου κτλ. Οι διαφημίσεις, φαίνεται να χαλαρώνουν το βιαστικό μάτι του αναγνώστη που αναφέραμε αλλά αν κοιτάξουμε λίγο πιο προσεκτικά θα δούμε πως αρκετές από αυτές τοποθετούνται με τέτοιο τρόπο ώστε να καθοδηγήσουν συνειρμικά τον αναγνώστη. Έτσι, για παράδειγμα μια διαφήμιση για τη Τράπεζα Πειραιώς τοποθετείται δίπλα σε μια φυλλάδα που σχετίζεταi με την οικονομική κρίση της χώρας μας - με αυτόν τον τρόπο η συγκεκριμένη τράπεζα προτείνεται σαν διέξοδο στην κρίση μέσα από τη προσφορά που διαφημίζει. Επίσης, στις διαφημίσεις που σχετίζονται με την αγορά προϊόντων ( τρόφιμα, super market αλλά και στολίδια ikea) τονίζεται η προσιτή τιμή αγοράς που αντιπαραβάλλεται σε σχέση με τη δύσκολη οικονομική περίοδο που βιώνουμε. Βέβαια, είναι ευνόητο πως η διαφήμιση για το μπαλέτο θα περιλαμβανόταν στη στήλη των Τεχνών, ωστόσο επιλέχτηκε να διαφημιστεί το συγκεκριμένο καθώς ο ΕΤ είναι χορηγός επικοινωνίας.

Τέλος, θα αναφερθώ στη στήλη ΕΤ - ΚΟΣΜΟΣ όπου παρουσιάζεται ένα άρθρο σχετικά με την οικογένεια του νέου προέδρου της Αμερικής με τίτλο : " Η Μισέλ Ομπάμα επαναφέρει το glamour στο Λευκό Οίκο¨. Εδώ, η εφημερίδα φαίνεται να έχει περισσότερο ψυχαγωγικό τόνο- σχεδόν θα λέγαμε με μια κουτσομπολίστικη θα λέγαμε , καθώς η πολιτική συνδέεται με τη μόδα και περιλαμβάνεται μια ιστορική αναδρομή στις προηγούμενες κυρίες των τιμών και στην ενδυματολογικές τους προτιμήσεις. Κατά τον είναι μάταιο να θεωρούμε τον δημοσιογραφικό λόγο ως ξεχωριστό είδος καθώς αποτελεί γένος που χαρακτηρίζεται από ανεξερεύνητη ποικιλία και κατά τα λεγόμενα του κάθε είδος μπορεί να δημιουργείται από αυτό τον λόγο επιτελώντας μια διαφορετική αναπαραστατική λειτουργία. Έτσι, ο δημοσιογραφικός λόγος σε αυτό το άρθρο επεκτείνεται σε σφαίρα που αφορά θα λέγαμε ζητήματα μόδας και ψυχαγωγίας ξεφεύγοντας γιαλίγο από τη βαρύτητα της επιστημονικότητας και ορθότητας στοχεύοντας στη ψυχαγωγία του αναγνώστη- άλλωστε έχει προηγηθεί μια αντικειμενική θεώρηση της εκλογής του Ομπάμα στην ενότητα της Πολιτικής.

Συμπερασματικά. η ονομασία Ελεύθερος Τύπος μας παραπέμπει σε μια εφημερίδα χωρίς προκαταλήψεις, που έχει στόχο την αντικειμενική και ολιστικιή προσέγγιση των πραγμάτων. Ωστόσο, θα συμφωνήσω με τον κ. Μοσχονά καθώς το να πιστεύει κάποιος στην πληροφόρηση τωνΜΜΕ αποτελεί μύθο καθώς τις περισσότερες φορές οι εκάστοτε πληροφορίες σχετίζονται με τα συμφέροντα που πολλές φορές κρύβονται πίσω από τις εφημερίδες καθώς αυτές αποτελούν τη βιτρίνα τους Αυτό, μας θυμίζει τη σχολή της Φρανφούρτης όπου τα μέσα χρησιμοποιούνται για να εκφράσουν συγκεκριμένα πολιτικα συμφέροντα αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το άτομο κατέχει μια κριτική ματιά που βασίζεται σε μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ όσων που διαβάζει και όσων γνωρίζει, μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ πομπού ( εφημερίδα) και δέκτη ( καταναλωτή) που συμβάλλει στη μη κορνιτοποιησή του.

YouTube - Jose Cuervo Commercial!

YouTube - Jose Cuervo Commercial!: "AddedJose Cuervo Black: Glass on the Rocks
01:45 From: duncdigital
Views: 3,090"

YouTube - The Don Julio Story

YouTube - The Don Julio Story: "AddedTequila Don Julio a la méxicana
02:07 From: arteunporro
Views: 1,520"

Η τεκίλα και η παγκοσμιοποίηση της

H τεκίλα, ως εθνικό ποτό του Μεξικού χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τους Αζτέκους ( φυλή Ινδιάνων) στις τελετουργίες τους καθώς θεωρούνταν ιερό ποτό. Οι Αζτέκοι θεωρούσαν πως το ποτό που παραγόταν από το φυτό αγαύη ( θυμίζει κάκτο αλλά ανήκει την οικογένεια των κρινοειδών)είχε τη δυνατότητα να ανεβάσει την ψυχική διάθεση και το χρησιμοποιούσαν κυρίως για θρησκευτικούς σκοπούς. Η τεκίλα, είναι βαθειά συνυφασμένη και συνδεδεμένη με την λαική μυθολογία και τη παράδοση του Μεξικού. Συγκεκριμένα, ο θάνατος του ταυρομάχου Ινφάντε ενός εθνικού συμβόλου του 20ου

αιώνα, θρηνήθηκε από τον λαό καταναλώνοντας τεράστιες ποσότητες τεκίλας- επρόκειτο για είδος τελετουργίας προς τιμή του νεκρού. Η τεκίλα, ως το ποτό "δυναμίτης" δεν αποτελεί απλά ένα καταναλωτικό προίον στην μεξικάνικη κοινωνία αλλά είναι ταυτόσημο με όλες τις πτυχές της ζωής στο Μεξικό. Έτσι, από γενιά σε γενιά οι άνθρωποι συγκεντρώνονται υπό τους ρυθμούς του μαριάκι ( παραδοσιακός μεξικάνικος χορός) καταναλώνοντας άφθονη ποσότητα ποτού ενώ συντροφεύει κάθε μορφή κοινωνικής πτυχής, όπως εορταστικές στιγμές, γάμοι και βαφτίσεις αλλά και πιο καθημερινές καταστάσεις, όπως συγκεντρώσεις φίλων κτλ.

Βεβαίως, η κατανάλωση του ποτού δεν περιορίστηκε στα έθνικά σύνορα του Μεξικού αλλά αποτελεί παγκόσμιο προίον κατανάλωσης -όλοι μας γνωρίζουμε τη πικάντικη γεύση αυτού του ποτού , την έντονα ανεβαστική διάθεση που μπορεί να μας προκαλέσει μέσα από τις εξόδους μας σε μπάρ ή και σε συναθροίσεις στο σπίτι με φίλους. Η τεκίλα μας ενδιαφέρει ως τοπικό στοιχείο που μεταβαίνει σε παγκόσμια πολιτισμική έκφρανση καθώς η έννοια της τοπικότητας συνομολογείται ρητά μέσω της νομοθεσίας, όπου σύμφωνα με αυτή - ποτό με " ονομασία προελεύσεως" , η τεκίλα πρέπει να παράγεται μόνο στα σύνορα του Μεξικού και επίσης να περιέχει τουλάχιστον 51% συμπηκνωμένα ζάκχαρα γαλάζιας αγαύης. Ιστορικά, η πρώτη άδεια για λειτουργία αποσταγματοποιείου πραγματοποιήθηκε στη πόλη Τεκίλα επί Ισπανικής βσιλείας στον Jose Cuervo. Από το 1920, υιοθετούνται πιο σύγχρονες μέθοδοι στην παράγωγη τεκίλας και αυτό έχει σαν συνέπεια την άνθιση της παραγωγής της. Στη δεκαετία του 1880, παρατηρείται μια παγκόσμια στροφή προς το γνήσιο το παραδοσιακό- αυτό μας θυμίζει το ιστορικό διάγραμμά της Μοχάμμαντι ως προς την επιρροή των Μ.Μ.Ε στον ΄Γ κόσμο, όπου οι χώρες του τρίτου κόσμου αναπτύσσουν τον δικό τους λόγο προβάλλοντας τις παραδοσιοακές αξίες χωρίς ωστόσο να ξεφεύγουν από τον πολιτισμικό ιμπεριαλισμό. Έτσι, η τεκίλα σαν καθαρό ανόθευτο προιόν - ακολουθώντας τις διεθνές συμβάσεις στην αγορά- παράγεται ως ανόθευτος χυμός γαλάζιας αγαύης. Το τελικό άνοιγμά της αγοράς της τεκίλας γίνεται το 1994- προβάλλονται τα τοπικά προιόντα και εκφράζεται η αυτοδυναμία του Μεξικού-, ενώ στα 300 χρόνια υπαρξης η βιομηχανία της τεκίλας έχει παρασκευάσει περίπου 600 διαφορετικές φίρμες.

Η τεκίλα, σαν ποτό καταναλώνεται παγκόσμια αλλά πολλές φορές η ποιότητα της ή ο τρόπος που πίνεται διαφοριοποιείται πολιτισμικά ανάλογα με το εκάστοτε περιβάλλον. Έτσι, για παράδειγμα παλιότερα στη διαδικασία κατασκευή της προσθέτονταν νερόμελο ώστε η γεύση της να είναι πιο γλυκειά και πιο προσιτή στους μη ιθαγενείς και κυρίως στους κατοίκους των γειτονικών Η.Π.Α. Επίσης, σχετικά με την κατανάλωση αυτού του ποτού η Ισπανία, σε σχέση με άλλες χώρες (Μεξικό, Η.Π.Α, Γερμανία) εμφανίζει μικρότερη ζήτηση και κατανάλωση αυτού του προιόντος και πιθανόν αυτό να σχετίζεται με διαφορές γαστρονομικής φύσεως μεταξύ Μεξικού και Ισπανίας, ανεξάρτητα της συνδεσής τους με μια κοινή πολιτισμική πορεία καθώς η η Ισπανία είχε συμβάλλει ιστορικά στη συνταγή της τεκίλας. Ακόμα συχνά, στις εξόδους η τεκίλα συνοδεύει σε σφηνάκι τη μπύρα ή τοποθετείται επιπρόσθετα στην μπύρα ( κυρίως στην Ισπανία) - πιθανά, αυτός ο τρόπος καταναλωσής της να συνδέεται με την κατανάλωση της μεξικάνικης μπύρα desperandos όπου περιέχεται τεκίλα στη διαδικασία κατασκευή της, σαν επιπρόσθετο αλκοόλ. Ακόμα, αν θυμηθούμε τα γουέστερν θα δούμε πως οι μοναχικοί ήρωες τους είχαν συντροφιά το συγκεκριμένο ποτό και πως μέσα απο το κιν/φικό αυτό είδος γνωστοποιήθηκε η υπαρξή του. Οι Αμερικανικές εταιρείες εμφιαλώνουν τεκίλες τοποθετώντας μέσα σκουλήκι για λόγους μάρκετινγκ- να πουλήσουν περισσότερο το προίον εντυπωσιάζοτας με αυτόν τον τρόπο. Στη μεξικανική παράδοση, αυτό το είδος εντυπωσιασμού φαίνεται να περισσεύει ενώ σε μια κουλτούρα του κέρδους παρατηρούμε πως εφαρμόζεται. Ακόμα, , η παγκοσμιοποιηση της τεκίλας έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που είναι ικανή να δημιουργήσει ανταγωνισμό σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς το Μεξικό ανησυχεί εξ'αιτίας του γεγονότος ότι η Κίνα πιθανόν να στραφεί στην αγορά κάνοντας χρήση ενός άλλου είδους κάκτου. Σαν αποτέλεσμα οι Μεξικανοί βουλευτές, ζητούν να ληφθούν μέτρα προκειμένου να κατοχυρώσουν την κερδοφόρα βιομηχανία της παραγωγής της τεκίλας.. Από αυτό το γεγονός καταλαβαίνουμε πως το προιόν επιδρά και σχετίζεται με τη παγκόσμια οικονομία.

Επίσης, στην δύση σαν παράγωγα της τεκίλας εμφανίζονται τα διάφορα κοκτείλς, που συχνά εκφράζουν πολυτέλεια -στο Scottsdale Princess ( πολυτελές θέρετρο),για παράδειγμα μπορεί κάποιος να απολάύσει μια Μαργαρίτα 24Κ- κοστίζει 50$ ενώ το ποτό γαρνίρεται με πραγματική χρυσόσκονη και φύλλα χρυσού! Η τεκίλα εδώ δεν είναι συνυφασμένη με όψεις της κοινωνικής, καθημερινής ζωής αλλά περισσότερο θα λέγαμε με την εικόνα της χλιδής, της επίδειξης και τη μανία της ανώφελης κατανάλωσης που είναι προνόμιο των λίγων. Επιπλέον, στο ελληνικό κοινό αλλά και γενικότερα, η έννοια της τεκίλας συνδέεται με τον εξωτισμό, τη ξεννοιασιά, τον ερωτισμό- πολλές φορές η προσέγγιση ερωτικού ενδιαφέροντος σε χώρους διασκεδάσεως επιτυγχάνεται μέσα από το κέρασμα αυτού του φλογερού ποτού! Στον Ελλάδικό χώρο, ανάλογο ποτό μπορεί να παρασκευαστεί από τον καρπό της Φραγκοσυκιάς ( ανήκει στη οικογένεια των κακτοειδών)- έτσι σαν αποτέλεσμα έχουμε μια ελληνική τεκίλα εμπλουτισμένη με τα αρώματα της ελληνικής φύσης Η τεκίλα λοιπόν σαν τοπικό παραδοσιακό, εθνικό ποτό έδωσε το έναυσμα για να δημιουργηθούν παρόμοια ποτά παγκόσμια. ( βέβαια, στην περίπτωση της Κίνας που είναι πιο δυνατή οικονομία από την ελλήνικη είναι λογικό να υπήρχε περισσότερος ανταγωνισμός και αναστάτωση καθώς θα κινδύνευε η οικονομία του Μεξικού).

Θα αναφερθώ στο αποστακτήριο Don Julio που δημιουργήθηκε από τον ίδιο το 1942. Οι υπερσύγχονες εγκαταστάσεις διατηρούν ταυτόχρονα μια ατμόσφαιρα ζεστασιάς όπου εμφανίζεται η ανάγκη να δημιουργηθεί μια τεκίλα που να εξελίσεται από τη μια μεριά αλλά και ταυτόχρονα να διατηρεί τη παράδοση από την άλλη- να διατηρηθεί δηλαδή ο χαρακτήρας του τοπικού προιόντος και η χειροποίητη κατασκευή του, αλλά να συγκαταλέγεται ταυτόχρονα στα super premium προίοντα που απαιτεί η παγκοσμιοποίηση. Η τεκίλα του Don Julio κατάναλώνεται σε όλες τις γωνίες της γής, από τα μπάρ του Σαν Φραντίσκο, Μπουένος Αίρες, Λονδίνου ως το Τόκιο και την Αθήνα δικαιολογώντας τη παγκόσμια κατανάλωση αλλά και τη πολιτισμική ταύτιση της κοινής γεύσης και διασκέδασης. Στη διαφήμιση για τη τεκίλα Don Julio, παρουσιάζονται διαδοχικά δύο διαφορετικές καταστάσεις. Από τη μια η διαδικασία παραγωγής ως έμπνευση ενός ατόμου και από την άλλη η διαδικασία κατανάλωσης από το σύνολο , τον κόσμο στα μπάρ που μπορούν να βρίσκονται σε οποιοδήποτε τόπο. Η διαδικασία κατασκευής του μπουκαλιού είναι χειροποίητη- γεγονός που δηλώνει τον παραδοσιακό τρόπο κατασκευής και παραπέμπει στο συναίσθημα της παλιάς αγροτικής μορφής της κοινωνίας. Έτσι λοιπόν, από τη μια μεριά έχουμε την τοπική εικόνα , τον αγρό και τον τρόπο παραγωγής και από την άλλη την εικόνα του παγκόσμιου όπως προβάλλεται μέσα από τη κίνηση, την διασκέδαση . Η ενάλλαγη της ταχύτητας σε κάποιο σημείο του βίντεο πιθανά να συμβολίζει τη ταχύτητα της παγκοσμιοποίησης σε αντίθεση με την ηρεμία του τόπου παρασκευής της τεκίλας. Ακόμη, οι λεζάντες μας ενημερώνουν για τη διασκέδαση των ατόμων και μας καθοδηγούν συνειρμικά στο συμπέρασμα πως με τη κατανάλωση αυτού του ποτού οι άνθρωποι γνωρίζονται, έρχονται πιο κοντά και άρα οι σχέσεις τους γίνονται πιο οικείες.

Στην επόμενη διαφήμιση, το προιόν της τεκίλας φιλτράρεται θα λέγαμε από τον Αμερικανικό τρόπο ζωής. Η καταναλωσή του συνοδεύεται απαραίτητα με το κατεξοχήν αμερικάνικο προιόν-τη cola.Έτσι, δεν εμφανίζεται ανόθευτο αλλά αντίθετα προβάλεται η άνεση και το σεξ-απίλ μλέσα από τη σύνθεση της μαύρης τεκίλας και της cola. Ακόμα, η εικόνα της όμορφης ξανθιάς κοπέλας χρησιμοποιείται ώστε να προβληθεί το προίον- συνειρμικά, εάν πίνεις αυτό το ποτό θα έχεις δίπλα σου όμορφες γυναίκες...

Η διαφήμιση τέλος, αποτελεί βάσικο μηχανισμό αναγνωρισιμότητας και κυκλοφορίας ενός προίοντος καθώς απευθύνεται άμεσα στον καταταλωτή. Συμπερασματικά, με βάση τη σχολή του Μπέρμινγκχαμ η σχέση παραγωγού- καταναλωτή είναι αμφίδρομη και η μελέτη της συμπεριφοράς του καταναλωτή , η οποία είναι ενεργή και μπορεί να φέρει αντίσταση στη προβολή του εκάστοτε παραγόμενου προιόντος, αποτελεί κομβικό σημείο μελέτης προκειμένου να εξάγουμε σωστά συμπεράσματα.

Τα site που άντλησα πληροφορίες σχετικά με το θέμα που ανέπτυξα είναι τα εξής:

http://www.imerisia.gr/, http://www.world.gr/, http://tovima.dolnet.gr/, http://www.e-tipos.com/, http://www.agronews.gr/, http://portal.kathimerini.gr/.